همچنین واحد تحقیقات شركت تكنوپان كو با مشاركت مؤسسات مختلف اقدام به انجام مطالعات و تحقیقات علمی نموده است که در زیر بطور خلاصه به آنها اشاره شده است:

1- بررسي اثرات ضد ميكروبي كلاله زعفران و تاثير مواد مختلف بسته بندي بر خواص آن.

( طرح مشترك اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي خراسان و شركت تكنوپان كو)

2- بررسي امكان توليد كلاله زعفران از طريق كشت بافت و مقايسه تركيبات آن با كلاله زراعي توسط HPLC.

( طرح مشترك پارك علم و فن آوري و شركت تكنوپان كو)

---------------------------------------------------------------------------------------------------


1 - بررسي اثرات ضد ميكروبي كلاله زعفران و تاثير مواد مختلف بسته بندي بر خواص آن (1380)

( طرح مشترك اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي خراسان و شركت تكنوپان كو)

مجريان:‌ ريحانه نوربخش، رعنا رزاقي، عباس همتي كاخكي


بخش اول: بررسي تاثير جنس بسته بندي و حرارت محيط نگهداري بر حفظ كيفيت زعفران (1380)

چكيده:


زعفران با نام علمي ( Crocus Sativus L.) از جمله محصولات كشاورزي صادراتي ايران است كه نقش قابل توجهي در وضعيت اقتصادي و اجتماعي مناطق خشك و كم باران بويژه خراسان مركزي و جنوبي دارد. در حال حاضر ايران بزرگترين توليد كننده و صادركننده زعفران در سطح جهان مي باشد. با وجود رقباي ديگري در اين زمينه و به منظور حفظ و توسعه اين جايگاه، ايجاد اصلاحات در شيوه توليد، فرآوري و بازاريابي اين محصول استراتژيك ضروري به نظر مي رسد.

در اين تحقيق به منظور ارزيابي تاثير جنس بسته و حرارت محيط نگهداري بر خصوصيات فيزيكو شيميايي و ميكروبي زعفران،‌ مقداري نمونه گل زعفران تهيه و پس از جداسازي كلاله، اقدام به خشكاندن آنها گرديد. سپس زعفران تهيه شده در 4 نوع جنس شامل شيشه، فويل آلومينيوم لايه دار، پلي اتيلن LD و پلي اتيلن HD بسته بندي شده و به مدت 12 ماه تحت دو شرايط متفاوت حرارتي ( حرارت يخچال 4 + 2 درجه سانتيگراد و حرات 4 + 25 درجه سانتيگراد ) نگهداري شد. طي زمان نگهداري در فاصله هر 60 روز يكبار ويژگيهاي فيزيكو شيميايي (رنگ، طعم و عطر) و ميكروبي نمونه ها (‌تعداد كل ميكروارگانيزمها، كيك و مخمر، كلي فرم ) مورد ارزيابي قرار مي گرفت. همچنين به منظور بررسي اثرات ضر ميكرئبي عصاره كامل و اجزاء خالص زعفران،‌ ابتدا عصاره زعفران تهيه شده و پس از آن با استفاده از HPLC اقدام به تفكيك و جداسازي اجزاء‌ زعفران (كروسين و كروسين ها، و سافرانال ) گرديد. سپس تاثير عصاره كامل و اجزاي خالص شده آن بر روي بازدارندگي رشد و تكثير سه سويه ميكروبي شامل اشرشياكلي ، استافيلوكوك آرئوس و پسدوموناس آئروژينوزا مورد بررسي قرار گرفت.

نتايج اين تحقيق نشان داد كه جنس بسته ها تاثير معني داري برحفظ ويژگي هاي فيزيكو شيميايي زعفران داشته است ولي بر روي وضعيت آلودگي اين محصول بي تاثير بوده است. ارزيابي درجه حرارت محيط نگهداري نيز نشان داد كه حرارت محيط نگهداري بر ويژگيهاي كيفي زعفران را تا حد قابل توجهي حفظ كند، ولي شدت آلودگي ميكروبي نمونه هاي نگهداري شده در يخچال بيش از محيط مي باشد. همچنين بررسي ويژگيهاي كيفي زعفران در طي 12 ماه نگداري نشان داد كه با گذشت زمان قدرت رنگي و ميزان پيكروكروسين در زعفران روند نزولي داشته است . شدت كاهش رنگ در طي زمان در نمونه هاي نگهداري شده در محيط 5/2 برابر بيش از يخچال بوده است، ولي در مورد سافرانال (عطر و بوي زعفران)‌ در طي زمان نگهداري، مقدار آن افزايش يافته است.

بررسي اثرات ضر ميكروبي عصاره كامل و تركيبات خالص زعفران نيز نشان داد كه در ميان تركيبات مختلف زعفران، تنها سافرانال داراي اثرات بازدارندگي برروي رشد و فعاليت سويه هاي اشرشياكلي و استافيلوكوك آرئوي بوده وساير تركيبات زعفران و همچنين عصاره كامل آن فاقد اثرات ضد ميكروبي مي باشد.


بخش دوم: بررسي اثرات ضد ميكروبي تركيبات كلاله زعفران:

چكيده :

در اين تحقيق ميزان حساسيت ضد باكتريايي عصاره آبي و تركيبات اختصاصي جدا شده از زعفران شامل كروسين و كروستين ها، پيكروكروسين و زافرانال با استفاده از سه سويه ميكروبي اشرشياكلي ، استافيلوكوك آرئوس و پسدوموناس آئروژينوزا مورد بررسي قرار گرفت . نتايج بدست آمده نشان داد كه عصاره آبي زعفران فاقد اثر بازدارندگي بر روي اين ميكرو ارگانيسمها بوده و از ميان تركيبات اختصاصي زعفران سافرانال باعث بازدارندگي رشد سويه هاي اشرشياكلي و استافيلوكوك آرئوس شده است. ساير تركيبات زعفران بر روي ميكروارگنيسمهاي مورد بررسي اثر بازدارندگي نداشته است.


---------------------------------------------------------------------------------------------------

2- بررسي امكان توليد كلاله زعفران از طريق كشت بافت و مقايسه تركيبات آن با كلاله زراعي توسط HPLC (آذرماه 1383)

( طرح مشترك پارك علم و فن آوري و شركت تكنوپان كو)

مجریان: سید مهدی زیارت نیا، عباس همّتی کاخکی، با همکاری مجید ترازی و رعنا رزاقی

ناظر: دکتر محمد فارسی


چکیده:

زعفران به عنوان گرانترین ادویۀ دنیا نقش زیادی در اقتصاد مناطق خشک و کم باران کشور دارد. سه نوع متابولیت ثانوی شامل رنگیزه¬های کاروتنوئیدی محلول در آب، گلیکوزید تلخ مزه پیکروکروسین و مادۀ معطر سافرانال ترکیبات اصلی کلالۀ زعفران را تشکیل میدهند. با توجه به اینکه این گیاه در سال تنها یکبار گل می¬دهد و همچنین نظر به پایین بودن میزان تولید ومشکلات آن، به نظر میرسد توسعه روشهای تولید کلاله¬های زعفران از طریق کشت بافت و توسعه کشتهای کالوس با ظرفیت بالای باززایی، گام مهمی در جهت توسعه یک روش زیست فن آوری (بیوتکنولوژی) برای تولید زعفران می باشد.

پژوهش از سه اندام شامل جوانۀ گل (با غلاف رویی و بدون غلاف رویی)، خامه بی رنگ و تخمدان برای کشت استفاده شد. جهت تولید ساختمانهای کلاله مانند و کالوسهای رنگیزه¬دار از محیط کشت MS به همراه چهار هورمون نفتالین استیک اسید (NAA) ، 2,4-D (از دستۀ اکسینها) و کینتین و بنزیل آدنین (از دسته سیتوکنینها) در سطوح مختلف وتیمارهای گوناگون استفاده شد. نمونه¬های تهیه شده در تاریکی و در دمای C°20 نگهداری شده و واکشت آنها هر یک ماه یکبار انجام می شد. متابولیتهای ثانوی، تشکیل شده شامل رنگها، ترکیبات طعمی و عطری توسط روشهای اسپکتروفتومتری و HPLC اندازه گیری و با متابولیتهای نمونه های زعفران مزروعی مقایسه شدند.

نتایج حاصل از بررسی توانائیهای ریخت زایشی و اندام زایشی قطعات جدا کشت گل برای دست یافتن به شرایط مناسب ایجاد بافتها و اندامهای رنگیزه دار نشان داد که به استثناء جوانۀ گل، تمام قطعات جدا کشت توانایی ذاتی برای تولید اندامهای نو پدید گل را دارا می باشند. برای رسیدن به اندامهای کلاله مانند مستقیم ، تخمدان کامل بهتر از خامه و نصف تخمدان ولی برای رسیدن به اندام کلاله مانند غیر مستقیم، خامه نتایج بهتری از تخمدان کامل و نصف تخمدان داشته است. همچنین تاثیر تیمارهای هورمونی به کار رفته در این تحقیق نشان داد که اثر تیمارهای بکاررفته جهت تولید اندام کلاله مانند مستقیم در سطح احتمال 1% یکسان ولی جهت تولید اندام کلاله مانند غیرمستقیم، تیمار NAA=20mg و BA= 1mg/L و تیمار NAA=10mg/L و kin = 1mg/L تاثیر یکسان داشته و نسبت به سایر تیمارها اثر بخش تر بوده است. آنالیز متابولیتهای ثانویه موجود در کلاله های طبیعی (زعفران مزروعی ) نشان داد که در اندامهای کلاله مانند نیز هر سه نوع متابولیت اصلی یعنی ترکیبات رنگی، طعمی و عطری موجود در زعفران طبیعی وجود دارند ولی میزان آنها در مقایسه با نمونه های طبیعی کمتر است.